Projekt Cities@Heart, realizowany w ramach programu URBACT IV od czerwca 2023 roku, postawił sobie za cel stworzenie bardziej przyjaznych, inkluzywnych i tętniących życiem przestrzeni miejskich. Liderem projektu była Métropole du Grand Paris (Metropolia Wielkiego Paryża), która pełniła rolę gospodarza finałowego spotkania. 

Dzień 1: Refleksja i podsumowanie drogi projektowej 

Pierwszy dzień wizyty poświęcony był retrospektywie działań podejmowanych przez ostatnie 30 miesięcy. Partnerzy z 10 miast i aglomeracji (m.in. z Włoch, Hiszpanii, Słowenii, Polski i Francji) dzielili się swoimi doświadczeniami z procesu tworzenia Zintegrowanych Planów Działania (IAP). 

Spotkanie otworzyło dyskusję na temat kluczowych wyzwań, z jakimi mierzyły się miasta partnerskie – od problemu "wymierania" centrów, przez kwestie mobilności, aż po potrzebę angażowania mieszkańców w procesy decyzyjne. Był to czas na podsumowanie pracy Lokalnych Grup URBACT (ULG), które działały w każdym z miast partnerskich, wypracowując rozwiązania "szyte na miarę". 

Dzień 2: Europejskie centra miast w sercu transformacji 

Drugi dzień obfitował w merytoryczne warsztaty i wizyty studyjne, które pozwoliły zobaczyć, jak Paryż oraz gminy wchodzące w skład Wielkiej Metropolii Paryża radzą sobie z rewitalizacją tkanki miejskiej. 

Uczestnicy wzięli udział w 3. Europejskim Forum dot. przyszłości polityki miejskiej w Europie. Metropolię Krakowską reprezentowała Renata Gawlik, członkini Zarządu SMK oraz Wójt Gminy Biskupice. W swoim wystąpieniu zaprezentowała dobre praktyki współpracy sektora publicznego z przedsiębiorcami, w tym takie inicjatywy jak: Strefa Aktywności Gospodarczej na Święta oraz Wielkowiejski Targ. Była to niezwykła możliwość podzielenia się lokalnymi doświadczeniami i inspiracjami z przedstawicielami miast i miasteczek z całej Europy. 

Podczas Forum zaprezentowano też finalne wersje publikacji opracowanych w ramach sieci Cities@Heart: 

• Przewodnik po polityce transformacji centrów miast: The City Centre Playbook - kompleksowy przewodnik po politykach skoncentrowanych na planowaniu i wdrażaniu strategii transformacji oraz rewitalizacji: https://lnkd.in/eC7GuCfQ 

• Zestaw narzędzi dla centrów miast: The City Centre Toolkit - 10 sprawdzonych narzędzi, opracowanych na bazie doświadczeń 10 europejskich miast partnerskich. Praktyczne rozwiązania gotowe do wdrożenia: https://lnkd.in/e4AJxG5f 

• Tworzenie przestrzeni dla dialogu obywatelskiego w centrach miast: Making Space for Citizen Dialogue - publikacja skupiająca się na kluczowej roli zaangażowania mieszkańców w procesy decyzyjne: https://lnkd.in/ehKpdGxp 

Dokumenty te stanowią "mapę drogową" dla każdego z partnerów na najbliższe lata. Dla Metropolii Krakowskiej i jej gmin członkowskich to konkretne narzędzia, które pomogą w lepszym zarządzaniu przestrzenią publiczną, tak aby łączyła ona funkcje mieszkaniowe, usługowe i rekreacyjne. 

Dzień 3: Rozwój gospodarczy i lokalny handel 

Ostatni dzień spotkania skupił się na kluczowym aspekcie żywotności centrów miast – rozwoju gospodarczym i wspieraniu lokalnego handlu. Spędziliśmy czas na północ od Paryża, w Saint-Ouen. To niezwykle inspirujące miejsce – targ w Saint-Ouen, rozciągający się na obszarze 7 hektarów, to jedno z największych targowisk antyków w Europie. Miasto dynamicznie się rozwija, przyciągając zarówno nowych mieszkańców, jak i duże firmy inwestujące w jego przyszłość. Podczas wizyty mieliśmy okazję poznać poindustrialną historię Saint-Ouen – miasta, które przekształca dawne przestrzenie przemysłowe w nowoczesne, tętniące życiem dzielnice. Wysłuchaliśmy prezentacji dotyczących wielu ambitnych projektów takich jak: nowe funkcje dla wioski olimpijskiej, rewitalizacja bulwarów nad Sekwaną czy  zagospodarowanie terenów dawnych zakładów kolejowych. 

Dyskutowaliśmy też o tym, jak chronić małe przedsiębiorstwa przed dominacją wielkopowierzchniowych galerii handlowych i handlu internetowego. Uczestnicy wymieniali się dobrymi praktykami w zakresie tworzenia stref przyjaznych pieszym, które naturalnie wspierają lokalne usługi, wykorzystania danych miejskich do zarządzania pustostanami użytkowymi oraz współpracy z lokalnymi przedsiębiorcami przy organizowaniu wydarzeń ożywiających centra.  

Co dalej po Cities@Heart? 

Choć projekt formalnie dobiega końca, dla Metropolii Krakowskiej jest to dopiero początek wdrażania wypracowanych rozwiązań. Wiedza zdobyta podczas wizyt studyjnych w Paryżu, a także wcześniejszych spotkań m.in. w Sligo, Granadzie czy Cesenie, posłuży do realizacji konkretnych inwestycji i programów społecznych w gminach Metropolii. 

Współpraca w ramach sieci URBACT pokazała, że niezależnie od szerokości geograficznej, europejskie miasta stoją przed podobnymi wyzwaniami, a wymiana wiedzy jest najskuteczniejszą drogą do ich rozwiązania.