Bezpieczeństwo żywnościowe – czyli co?

Bezpieczeństwo żywnościowe to nie tylko zapewnienie dostępu do odpowiedniej ilości pożywienia, ale także dbałość o jego jakość, wartość odżywczą i dostępność ekonomiczną. To również systemowe podejście do produkcji, dystrybucji i konsumpcji żywności, uwzględniające zrównoważone rolnictwo, niemarnowanie zasobów i wsparcie dla lokalnych producentów. Współczesne miasta, takie jak Kraków, mierzą się z wyzwaniami związanymi z uzależnieniem od dostaw żywności spoza regionu, co czyni je podatnymi na kryzysy gospodarcze i klimatyczne. Właśnie dlatego tak istotne jest wprowadzanie rozwiązań, które zwiększą samowystarczalność metropolii i jej mieszkańców.

Kraków w Pakcie Mediolańskim

Kraków dołączył do Paktu Mediolańskiego, który zrzesza 240 metropolii z 74 krajów dążących do budowy zrównoważonych systemów żywnościowych. Podpisanie porozumienia to nie tylko deklaracja, ale także konkretne działania, wśród których kluczowe są:

• opracowanie polityki żywnościowej miasta,
• wsparcie lokalnych rolników i modernizacja targowisk,
• redukcja marnotrawstwa żywności,
• promocja zdrowej diety wśród mieszkańców,
• zielone zamówienia publiczne w instytucjach miejskich.

Edukacja żywieniowa

Jednym z kluczowych elementów budowania świadomości społecznej w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego są działania edukacyjne i wydarzenia kulturalne. KBF aktywnie angażuje się w tę tematykę poprzez projekty takie jak Apteka Designu, w ramach której organizowane są debaty, warsztaty i pokazy filmowe dotyczące przyszłości systemów żywnościowych. – Rolą kultury jest również opowiadanie o ważnych społecznie zjawiskach, aktualnych tematach i wyzwaniach. Wychodząc naprzeciw potrzebom odbiorców oswajamy, edukujemy, szukamy nowych rozwiązań i przypominamy o tym, co już wiemy. Wesoła z całym jej obecnym potencjałem powstającej dzielnicy kreatywnej jest dobrą przestrzenią do testowania rozwiązań dla mieszkańców naszego miasta – mówi Carolina Pietyra, dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego. – Dlatego zapraszamy różne grupy odbiorców do współtworzenia w ramach działań partycypacyjnych. W marcu w Aptece Designu odbył się 1. Ideaton Żywieniowy, którego uczestnicy stawili czoła wyzwaniom niedalekiej przyszłości. Celem takich działań jest zwiększenie świadomości zagrożeń oraz minimalizacja marnowania żywności, co przecież wpisuje się w bliską nam wszystkim politykę zrównoważonego rozwoju – dodaje.

Zazielenianie Krakowa – rola ZZM

Ogrody społeczne, przyszkolne ogródki warzywne i promowanie miejskiego ogrodnictwa to działania, które wpisują się w strategię Krakowa na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego. – To prawda, ale działania Zarządu Zieleni Miejskiej, które przygotowały drogę do podpisania Paktu Mediolańskiego to znacznie więcej. Od 3 lat realizujemy je pod szyldem projektu „Jadalny Kraków”. Ten projekt parasolowy skupiający w sobie takie działania jak „Ogród z klasą”, „Szkoła Miejskich Ogrodników” czy „Krakowskie Ogrody Społeczne” wychodzi poza kwestie rolnictwa miejskiego. Jego celem jest edukowanie na temat zrównoważonych systemów żywnościowych i naszej, mieszkańców w nich roli – mówi Katarzyna Przyjemska-Grzesik, Kierownik Zespołu, ZZM w Krakowie. – Poruszamy więc kwestie marnowania żywności, diety i relacji z żywnością, krótkich łańcuchów dostaw, zmian klimatu i wiele innych – dodaje. Zarząd Zieleni Miejskiej we współpracy z KBF organizuje m.in. wydarzenie Jadalny Kraków Fest, podczas którego mieszkańcy mogą dowiedzieć się, jak uprawiać rośliny jadalne w mieście.

WYDARZENIE: 

17 maja na łące na Wesołej odbędzie się kolejna edycja festiwalu „Jadalny Kraków FEST”, którego tematem przewodnim będzie „lokalność” w różnych jej wymiarach – od lokalnych zasobów ukrytych w jadalnym krajobrazie miasta po lokalne targowiska. To święto pełne jedzenia, radości, wspólnej celebracji, ciekawych warsztatów i niespodzianek. Nie zabraknie też lokalnych producentów, którzy swoimi produktami będą kusić uczestników pikniku.

Metropolia na rzecz lokalnej żywności

Gminy należące do Metropolii Krakowskiej odgrywają kluczową rolę w promowaniu lokalnego rolnictwa i wsparciu dla małych gospodarstw. We wrześniu 2024 roku współorganizowały Wesołe Święto Plonów, które stało się miejscem spotkań rolników, producentów i mieszkańców.

CIEKAWOSTKA: Czy wiecie, że Kraków to największa rolnicza gmina w Małopolsce, a gmina Igołomia Wawrzeńczyce nazywana jest Warzywnym Zagłębiem Małopolski?

6 marca odbyła się konferencja poświęcona zrównoważonym systemom żywnościowym, podczas której decydenci i eksperci dyskutowali o przyszłości lokalnej polityki żywieniowej. Podczas wydarzenia przedstawiciele gmin Metropolii Krakowskiej podpisali deklarację współpracy, w której zainicjowali działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego mieszkańców Metropolii Krakowskiej. Dokument podkreśla m.in. potrzebę wzmocnienia lokalnych systemów żywnościowych, wsparcia zrównoważonej produkcji i konsumpcji, a także przeciwdziałania marnotrawstwu żywności oraz degradacji środowiska. Relacja z wydarzenia: www.metropoliakrakowska.pl. 

Wspólna przyszłość – co dalej?

Bezpieczeństwo żywnościowe to temat, który wymaga zaangażowania wielu podmiotów samorządu, mieszkańców, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców. Dzięki współpracy w ramach Metropolii Krakowskiej możliwe jest wdrażanie rozwiązań, które zwiększą dostęp do zdrowej żywności i zminimalizują ryzyko jej niedoborów w przyszłości.

Czy Metropolia Krakowska stanie się samowystarczalna w zakresie żywności? To wyzwanie, ale podjęte już działania pokazują, że jest to możliwe. Kluczowe będą kolejne inicjatywy edukacyjne, rozwój miejskiego rolnictwa i wsparcie dla lokalnych producentów wszystko po to, by mieszkańcy mogli cieszyć się zdrową żywnością na co dzień.