Współczesne centrum – przestrzeń wyzwań i potencjału

Projekt Cities@Heart powstał jako odpowiedź na rosnące problemy współczesnych centrów miast, które coraz częściej stają się miejscem obsługi ruchu turystycznego i komercyjnego, wypierając codzienne potrzeby mieszkańców. Utrata lokalnego charakteru, rosnące ceny najmu, przeciążenie transportowe i nadmierna turystyka to tylko niektóre z wyzwań. Partnerzy projektu wspólnie pracują nad nowymi rozwiązaniami w zakresie urbanistyki, polityki turystycznej i zarządzania przestrzenią publiczną.

Jak pogodzić turystykę z codziennym życiem?

Pierwszy dzień spotkania rozpoczął się w samym sercu Krakowa – w przestrzeni Rynku Głównego. Gości przywitali Julita Ewert-Stawowy, zastępczyni dyrektora biura SMK oraz Łukasz Sęk, Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa, który oficjalnie otworzył wydarzenie.

Część merytoryczną zainaugurowała prezentacja strategii Smart City Kraków, którą przedstawił Bartłomiej Węglarz, główny konsultant ds. inteligentnego zarządzania miastem.

Jednym z kluczowych tematów poruszanych w trakcie spotkania był problem nadmiernej turystyki. Podczas panelu eksperckiego głos zabrali przedstawiciele jednostek miejskich i branży turystycznej: Michał Janaś – kierownik Referatu Polityki Turystycznej Miasta Krakowa, Bartłomiej Węglarz – główny konsultant ds. Smart City w Centrum Obsługi Informatycznej UMK, Jacek Jordan – Burmistrz Nocny Krakowa i Róża Urban-Basiak reprezentująca Kraków Tourism Alliance. Dyskutowano o tym, jak pogodzić rozwój turystyki z komfortem życia mieszkańców, zachowując lokalny charakter i różnorodność centrum.

Po części dyskusyjnej goście udali się na spacer i warsztaty do dzielnicy Wesoła, gdzie zaprezentowano projekt rewitalizacji śródmiejskiej przestrzeni. Odwiedzili m.in. Aptekę Designu, która sama w sobie jest przykładem miejskiej przemiany i adaptacji przestrzeni do nowych funkcji.

Wieczór upłynął pod znakiem spotkania z dziedzictwem i kulturą. Goście odwiedzili Zamek Królewski na Wawelu – jedno z najważniejszych miejsc dziedzictwa UNESCO w Polsce, a na krakowskim Kazimierzu spotkali się z radną Izabelą Chyłek, która opowiedziała o przedsiębiorczości kulturalnej i roli lokalnych inicjatyw w budowaniu tożsamości miasta.

Mała skala, duży wpływ

Drugi dzień spotkania odbył się w Niepołomicach – mieście, które zaprezentowało zrealizowany w ramach projektu pilotaż reorganizacji przestrzeni wokół Szkoły Podstawowej nr 1. Dzięki zaangażowaniu urzędników, ekspertów i mieszkańców udało się tam m.in. zmniejszyć ruch samochodowy i poprawić bezpieczeństwo pieszych.

Podczas wizyty w Piekarni Sztuki Burmistrz Michał Hebda oraz przedstawiciele Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice wraz z Markiem Grochowiczem i Markiem Szymalą z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów opowiedzieli o całym procesie, który opierał się na konsultacjach społecznych, spacerach badawczych i współdecydowaniu mieszkańców. Przykład Niepołomic dowiódł, że prawdziwa zmiana jest możliwa tam, gdzie decyzje podejmowane są wspólnie i z uwzględnieniem lokalnego kontekstu.

Po prezentacji uczestnicy odwiedzili również Błonia Niepołomickie i lokalny ogród społeczny, tworzony i pielęgnowany przez mieszkańców. Symbolicznym zwieńczeniem wizyty była wizyta na Zamku Królewskim w Niepołomicach, który łączy funkcje publiczne, kulturalne i komercyjne. O nowoczesnym zarządzaniu tym obiektem opowiedział Piotr Sionko.

Ostatnim punktem programu była wizyta w Wieliczce i zwiedzanie Kopalni Soli – kolejnego obiektu z obszaru Metropolii Krakowskiej wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, z powodzeniem łączącego funkcję turystyczną z edukacyjną i kulturową.

Europejska współpraca z lokalnym efektem

Spotkanie w Metropolii Krakowskiej pokazało, że miasta – niezależnie od swojej wielkości – mogą i powinny wdrażać rozwiązania, które poprawiają jakość życia mieszkańców. Dzięki projektowi Cities@Heart możliwa jest nie tylko wymiana wiedzy i dobrych praktyk, ale także tworzenie konkretnych narzędzi i rekomendacji, które pomogą wprowadzać zmiany w codziennym zarządzaniu miastem.