Rola operatorów i korzyści dla gmin

Gminny operator zapewni mieszkańcom kompleksową pomoc na każdym etapie realizacji inwestycji – od złożenia wniosku, przez wybór wykonawcy, po rozliczenie dotacji. Dzięki temu osoby najbardziej potrzebujące otrzymają nie tylko wsparcie finansowe, ale także merytoryczne, co ułatwi im przeprowadzenie termomodernizacji i wymiany źródła ciepła.

Korzyści dla gmin wynikające z pełnienia funkcji operatora to m.in.:

• pomoc mieszkańcom w pozyskaniu najwyższego dofinansowania i prefinansowania,
• dodatkowe wynagrodzenie za działania operatorskie,
• udział w specjalistycznych szkoleniach,
• zwiększenie roli gminy w transformacji energetycznej,
• szybsza wymiana źródeł ciepła i poprawa jakości powietrza,
• większy wpływ na ochronę mieszkańców przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Na finansowanie operatorów w 2025 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył ponad 40 mln zł.

Wsparcie dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym

Nowa odsłona programu „Czyste Powietrze” koncentruje się na wsparciu osób o najniższych dochodach. System operatorów ma na celu uproszczenie procesu aplikacyjnego i rozliczeniowego, co zwiększy dostępność dotacji. Najwyższy poziom dofinansowania oraz prefinansowanie będą dostępne wyłącznie dla beneficjentów korzystających ze wsparcia operatora. Jeśli gmina nie zdecyduje się na pełnienie tej roli, zadanie to może zostać powierzone WFOŚiGW.

Model ten nie tylko przyspieszy realizację inwestycji, ale również zmniejszy ryzyko popełniania błędów przez beneficjentów i ograniczy przypadki oszustw. Dzięki temu mieszkańcy uzyskają pewność, że wsparcie zostanie wykorzystane w sposób efektywny i zgodny z założeniami programu.

Zakres zadań operatora

Operatorzy realizują swoje obowiązki w dwóch etapach:

1. Etap I (500 zł/beneficjenta) – identyfikacja mieszkańców potrzebujących wsparcia, ocena poziomu dofinansowania, pomoc w wyborze audytora energetycznego, wskazanie potencjalnych wykonawców oraz wsparcie w przygotowaniu i złożeniu wniosku o dofinansowanie.
2. Etap II (1200 zł/beneficjenta) – pomoc w podpisaniu umowy z wykonawcą, wsparcie przy uzyskaniu zaliczki, monitorowanie postępów inwestycji, kompletowanie wymaganej dokumentacji oraz rozliczenie przedsięwzięcia.

Jak zostać operatorem?

Aby zostać operatorem programu, gmina powinna:

1. Zgłosić chęć udziału do właściwego WFOŚiGW poprzez przesłanie deklaracji.
2. Podpisać porozumienie operatorskie określające zasady współpracy.
3. Zorganizować system wsparcia dla mieszkańców, realizując zadania operatora samodzielnie lub powierzając je zewnętrznemu wykonawcy.

Gmina może zrezygnować z pełnienia funkcji operatora na warunkach określonych w porozumieniu. Gminy, które zgłoszą się do 21 marca br., podpiszą porozumienia do 31 marca 2025 r. Kolejny etap rekrutacji zakończy się 30 czerwca 2025 r. Nabór prowadzony jest w trybie ciągłym.

Pełnienie roli operatora to szansa na realne wsparcie mieszkańców oraz przyspieszenie transformacji energetycznej, co wpłynie na poprawę jakości powietrza i zmniejszenie kosztów ogrzewania w gospodarstwach domowych.