Zgodnie z treścią Planu Zrównoważonej Mobilności Metropolii Krakowskiej i jej Obszaru Funkcjonalnego (dalej: Plan lub SUMP) monitorowanie stanu osiągnięcia wskaźników Planu odbywa się w cyklach 2,5-letnich w ramach 5-letnich okresów wskazanych na aktualizację, przy czym aktualizacja ta odbywa się w pierwszym roku kadencji samorządu. W związku z powyższym w roku 2025 przeprowadzona została weryfikacja aktualności treści SUMP, w tym monitorowanie stanu osiągnięcia wskaźników.

Monitorowanie realizacji założeń Planu opiera się na 3 poziomach wskaźników:

1. Wskaźniki rezultatu
2. Wskaźniki podziału modalnego
3. Wskaźniki produktu

Weryfikacja przeprowadzona została w odniesieniu do wszystkich wskaźników przyporządkowanych do ww. poziomów, udział w tym procesie brali pracownicy Zespołu ds. Mobilności Stowarzyszenia Metropolia Krakowska oraz Wydziału Gospodarki Komunalnej i Infrastruktury UMK. Monitorowanie zostało przeprowadzone poprzez obliczenie i ustalenie wartości osiągniętej poszczególnych wskaźników w badanym okresie 2024-2025 roku. Wyliczenia zostały przeprowadzone według definicji poszczególnych wskaźników wynikających z treści opracowania pn. Opis metodyki wyliczenia wskaźników przyjętych na potrzeby monitorowania i oceny Planu Zrównoważonej Mobilności Metropolii Krakowskiej i jej Obszaru Funkcjonalnego, stanowiącego jeden z materiałów dodatkowych SUMP. Aktualny stan osiągnięcia wskaźników SUMP prezentuje tabela zamieszczona w załączniku pod tekstem.

– Co prawda metodologia SUMP przewiduje monitorowanie i ocenę założonych wskaźników w ramach Planu Zrównoważonej Mobilności Metropolii Krakowskiej i jej obszaru funkcjonalnego w cyklach 2-3 letnich, niemniej jednak podjęliśmy próbę aktualizacji wartości kluczowych wskaźników już po pierwszym roku kadencji nowych władz samorządowych na obszarze objętym naszym Planem – mówi Ewa Bielas, Zastępca Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Infrastruktury Urzędu Miasta Krakowa. – Część danych dla badanego okresu, np. z baz danych lokalnych GUS, nie była jeszcze możliwa do pozyskania, jednak dla znaczącej części wskaźników pozyskano stosowne dane lub obliczono ich zaktualizowane wartości. Dla kilku z tych wskaźników można już zaobserwować pozytywne trendy wzrostowe, jak np. co do ilości pasażerów SKA, stanu infrastruktury rowerowej czy też poziomu dostępności do publicznego transportu zbiorowego, co potwierdza słuszność podjętych działań i inwestycji – tłumaczy Ewa Bielas. – Portfel Projektów SUMP już dziś obejmuje kilkadziesiąt projektów, które z pewnością przyczynią się do podtrzymania dobrych trendów w osiąganiu celów zrównoważonej mobilności. Daje się zaobserwować dominację pewnego typu projektów (jak parkingi Park & Ride, drogi rowerowe, chodniki). W przyszłości trzeba będzie wzmocnić np. rolę projektów koncepcyjnych, jak też działań w obszarze logistyki miejskiej. Przed nami kontynuacja prac ewaluacyjnych, również w kontekście aktywnego uczestnictwa w procesie planowanych zmian definicji i zakresu unijnych wskaźników mobilności miejskiej (SUMI – Sustainable Urban Mobility Indicators) – dodaje dyrektor Bielas.

Rekomendacje dla kolejnych etapów monitorowania

Mając na uwadze przeprowadzony proces weryfikacji stopnia osiągnięcia wskaźników sformułowane zostały rekomendacje dotyczące wskaźników SUMP:

• Przy kolejnej weryfikacji rekomendowana jest aktualizacja wartości docelowych wskaźników.
• W związku z trwającymi pracami nad zmianą definicji i zakresu obowiązkowych wskaźników mobilności miejskiej (SUMI – Sustainable Urban Mobility Indicators), po podjęciu ostatecznej decyzji w tym zakresie rekomendowane jest przeprowadzenie weryfikacji konieczności zmiany sposobu wyliczania wskaźników w kolejnym 2,5-letnim okresie.
• W przypadku wskaźników, które na moment obecnej weryfikacji nie były możliwe do przeliczenia w przyjętej metodyce/w przypadku których brak było nowszych danych pozwalających na ich weryfikację, rekomendowane opracowanie propozycji zmian/pozyskania danych niezbędnych do ich wyliczenia i wprowadzenie ich w ramach kolejnej weryfikacji stopnia osiągniecia wskaźników.